Koronawirus a czas pracy kierowcy

Jak opisać wykresówkę lub wydruk z tachografu, gdy z powodu kilometrowych kolejek na przejściach granicznych kierowca ciężarówki nie może rozpocząć odpoczynku? Nowe restrykcyjne zasady przekraczania granic państw członkowskich Unii Europejskiej oraz dynamicznie zmieniające się procedury administracyjne powodują, że truckerzy stają przed wyzwaniem prawidłowego zaplanowania czasu jazdy. Okazuje się, że w ostatnim czasie to jedno z trudniejszych zadań, z którymi się mierzą. Dlaczego? Koronawirus dezorganizuje pracę polskich kierowców zawodowych, bo w sytuacji długiego oczekiwania na przejazd przez granice nie mają oni możliwości jeździć zgodnie z przepisami prawa.

Zamknięte granice

Z powodu wirusa COVID-19 w Polsce zostały wprowadzone czasowe kontrole graniczne. Czas oczekiwania na niektórych przejściach sięgał nawet piętnastu godzin. Kontrole graniczne i zamykanie przejść to praktyka również w innych krajach Europy. Wszystko po to, by zminimalizować skutki szerzenia się koronawirusa na starym kontynencie. W wielu sytuacjach międzynarodowy transport rzeczy w systemie drogowym jest wyłączany z niektórych restrykcji, gdyż kluczowe jest utrzymanie łańcucha dostaw i swobodnego przepływu dóbr takich jak żywność, lekarstwa czy paliwo. Jednak zatory na przejściach granicznych mogą się tworzyć, co znacząco dezorganizuje pracę kierowców zawodowych. O czym w takiej sytuacji powinien pamiętać kierujący ciężarówką? – Należy zwrócić uwagę, że wiele państw UE wprowadza bardziej liberalne podejście do kontroli przepisów, wynikających z Rozporządzenia (WE) nr 561/2006 powołując się na Art. 14 niniejszego dokumentu. Pozwala on na odstępstwa od stosowania przepisów art. 6-9 w wyjątkowych okolicznościach. Takie tymczasowe rozluźnienie przepisów może być wprowadzane na okres nieprzekraczający 30 dni. Co jest ważne nowe czasowe zasady obowiązują jedynie na terenie kraju, który to odstępstwo wprowadza. Tutaj też występują różnice pomiędzy poszczególnymi państwami. Na przykład Polska wprowadziła jedynie wyłączenia z artykułów 6 i 7 dotyczących czasu prowadzenia pojazdu, natomiast nie uwzględniając odpoczynków – wyjaśnia Adam Kapuściński, Grupa Inelo, dostawcy rozwiązań IT dla transportu drogowego. – Kierowcy mają również możliwość opisywania przekroczeń, które pojawiły się ze względu na wyjątkowe okoliczności. Pozwala na to Art. 12 Rozporządzenia (WE) nr 561/2006 – dodaje ekspert.

„Pod warunkiem, że nie zagraża to bezpieczeństwu drogowemu oraz umożliwia osiągnięcie przez pojazd odpowiedniego miejsca postoju, kierowca może odstąpić od przepisów art. 6–9 w zakresie niezbędnym dla zapewnienia bezpieczeństwa osób, pojazdu lub ładunku. Kierowca wskazuje powody takiego odstępstwa odręcznie na wykresówce urządzenia rejestrującego lub na wydruku z urządzenia rejestrującego, albo na planie pracy najpóźniej po przybyciu do miejsca pozwalającego na postój”.

Jak opisać wydruk z tachografu?

Sytuacją wyjątkową jest z pewnością pandemia koronawirusa, a tym samym nieprzewidziane zatory wpływające na granice Unii Europejskiej i długi czas oczekiwania na przejazd. Dlatego może być to wzięte pod uwagę przy dokonywaniu niniejszego opisu. Dobrze jednak, aby był on szczegółowy i zawierał informacje:

numer artykułu i rozporządzenia, na które powołuje się kierowca, dokonując opisu, czyli Art. 12 Rozporządzenia (WE) nr 561/2006;
opis sytuacji na drodze, ze wskazaniem czasowym;
miejsce – np. numer drogi, nazwa przejścia lub odcinek pomiędzy miastami;
hasło „COVID-19” jako dodatkowe umotywowanie sytuacji wyjątkowej;
podpis kierowcy.

Jak informuje Adam Kapuściński z Inelo: Dodatkowe umocowanie w stosowaniu opisów odstępstwa w czasie pracy podczas oczekiwania na przejściu granicznym daje również wytyczna nr 3 KE (Prawo socjalne w transporcie drogowym). Odnosi się ona do przypadku konieczności przerwania dziennego lub tygodniowego odpoczynku bądź przerwy w celu przestawienia pojazdu na terenie terminalu, na parkingu lub w strefie przygranicznej.

„W pozostałych miejscach (np. na parkingu, na przejściach granicznych i w razie nagłej potrzeby), jeśli występują obiektywne nagłe przyczyny, w związku z którymi pojazd musi zostać przestawiony lub jeśli policja lub inna władza (np.: strażak, organy administracji drogowej, celnik, itp.) wydadzą polecenie przestawienia pojazdu, kierowca musi przerwać swój odpoczynek lub przerwę na kilka minut i w takim przypadku nie powinien być ścigany za złamanie przepisów.”

Taki zapis pomaga interpretować kłopotliwe przypadki naruszeń związanych z przerwaniem odpoczynku w wyjątkowych okolicznościach. Jednoczenie wskazuje, że w tak specyficznych warunkach "organy kontrolne państw członkowskich muszą zastosować pewną tolerancję, oceniając indywidualne przypadki".

Na co warto zwrócić szczególną uwagę w opisywaniu wydruku z tachografu?

– Trzeba jednak zauważyć, że istnieją pewne wskazówki odnośnie stosowania odstępstw Artykułu 12
i jego interpretacji. Między innymi konieczne jest prawidłowe planowanie przejazdów przez kierowców, na przykład nie należy stawać w kolejce do granicy przed końcem dziennego czasu pracy. Może to zostać potraktowane jako umyślne przedłużanie czasu pracy, ponieważ informacja o problemach na granicy mogła być znana wcześniej zarówno kierującemu ciężarówką, jak i przewoźnikowi – ostrzega ekspert Grupy Inelo. – Dobrą praktyką jest potwierdzenie opisów dokonywanych przez kierowców pieczęcią straży granicznej, gdyż dla niektórych inspektorów stanowi to dowód wiarygodności informacji zawartych na wykresówce lub wydruku z tachografu.

Jak rejestrować aktywności w tachografie?

Według obowiązujących przepisów postój w korku na granicy nie jest odpoczynkiem. Zgodnie z dyrektywą 2002/15/WE w art. 3 lit. b) okresy oczekiwania na granicy powinny być rejestrowane na tachografie jako „okresy gotowości”, popularnie zwane dyspozycją. Jak wskazano w rozporządzeniu oznaczają one „okresy inne niż te odnoszące się do przerw i okresów odpoczynku, jak również okresy oczekiwania na granicy lub wynikające z zakazu ruchu.”

Czego kierowcy mogą się jeszcze spodziewać w związku z koronawirusem?

Na poziomie Komisji Europejskiej coraz więcej mówi się o konieczności zapewnienia swobodnego przepływu towarów. Zostały wydane między innymi wytyczne dotyczące środków zarządzania granicami w celu ochrony zdrowia oraz zapewnienia dostępności towarów i usług. Wśród założeń postuluje się o wydzielenie specjalnych korytarzy transportowych dla sprawniejszego przekraczania granic przez ciężarówki. – W Polsce podjęto już kilka działań mających na celu usprawnienie ruchu. Między innymi otwarto dodatkowe przejścia graniczne z Litwą i Czechami a także rozszerzono zakres ruchu na przejściach z Niemcami. Dodatkowym ułatwieniem jest zniesienie obowiązku wypełniania kart lokalizacyjnych przy wjeździe na terytorium Rzeczpospolitej przez osoby, które są zwolnione z obowiązkowej kwarantanny – w tym kierowców zawodowych w międzynarodowym transporcie drogowym. O kolejnych ułatwieniach dla transportu będziemy informować na bieżąco – podsumowuje ekspert Grupy Inelo.