Finanse w 2025 roku: jak je zaplanować i kontrolować?

Jak wynika z badań Intrum[1], tylko 30% Polaków jest pewnych, że mogą pozwolić sobie na odłożenie wystarczającej kwoty na emeryturę. Zdecydowana większość, choć jest w stanie pokryć bieżące zobowiązania, nie może cieszyć się tym komfortem. Aby lepiej zarządzać swoimi finansami, warto zacząć od prostych, codziennych działań – takich jak planowanie budżetu domowego, tworzenie list zakupów czy unikanie impulsywnych wydatków. Każdy mały krok w kierunku lepszej organizacji finansów to inwestycja w spokój i bezpieczeństwo na przyszłość. Jaka więc może być skuteczna strategia na 2025, która pozwoli na życie bez większych zmartwień związanych z pieniędzmi?

Jak wyglądała sytuacja finansowa Polaków w minionym roku?

Choć początek drugiej dekady XXI wieku był dla Europejczyków, a w tym Polaków, wyjątkowo trudny, to rok 2024 wypadł ekonomicznie o wiele lepiej niż lata go poprzedzające. Jak pokazują badania Intrum[2], mimo stale rosnącej inflacji, wielu rodaków coraz częściej mogło pozwolić sobie na spokojne pokrycie codziennych kosztów, bez konieczności zaciągania kredytów lub pożyczek.

- W 2024 roku aż 77% respondentów[3] ani razu nie skorzystało z karty kredytowej lub pożyczki, by opłacić rachunki. Jest to najwyższy odczyt tego wskaźnika od pięciu lat. Można więc śmiało wnioskować, że sytuacja finansowa naszych rodaków jest coraz stabilniejsza. Co więcej, tylko 8% ankietowanych[4] zdecydowało się na taką pomoc wyłącznie raz w ciągu 12 miesięcy poprzedzających badanie. To również zaskakujący i niezwykle pozytywny spadek względem poprzednich lat – mówi ekspertka Intrum, Aneta Jastrzębska.

Jakie są przyczyny tego zjawiska? Niewykluczone, że ma to związek z coraz wyższym wynagrodzeniem minimalnym, które – według danych GUS[5]  – wzrosło od zeszłego roku o ponad 600 złotych. Co więcej, wiele osób coraz ostrożniej podchodzi do pożyczek, kart kredytowych i unika zadłużania.

- Świadomość finansowa w społeczeństwie niewątpliwie wzrosła. Aż 74% ankietowanych[6]  zgadza się ze stwierdzeniem, że zadłużenie bardzo często jest wynikiem niewprawnego zarządzania budżetem osobistym i wydawaniem na niepotrzebne usługi i towary. To pozytywne zjawisko, które pozwala zakładać, że w kolejnych latach Polacy coraz lepiej będą kontrolować swoje wydatki – dodaje ekspertka Intrum, Aneta Jastrzębska.

Ceny towarów rosną nieubłaganie

Dane wielu badań nie przewidują zbyt optymistycznych scenariuszy. Powinniśmy przygotować się bowiem na wzrost cen wielu produktów, jak produkty pszenne, czy też sery, co wynika z przewidywań rynkowych[7]  i ma związek z galopującą inflacją, której szczyt przewidziany jest na wczesną wiosnę 2025 roku[8].

Ciekawostką jest, że podrożeją również wyroby czekoladowe oraz kawa. Z raportu International Coffee Organization[9] wynika jasno, że średnia światowa cena kawy wzrosła w listopadzie o 8%, przekraczając 2,7 dolarów za funt ziaren. Z kolei produkty premium w tej kategorii podrożały nawet o 10 %, co wyraźnie sugeruje, że w najbliższym czasie trudno liczyć na obniżki.

Przewiduje się, że również kakao nie stanieje w najbliższych miesiącach[10]. Choć jego cena i tak spadła poniżej piku z 18 grudnia 2024 roku, kiedy to tona surowca kosztowała ponad 12 tys. dolarów, to zmiany klimatyczne dotykające głównych producentów, tj. Ghany i Wybrzeża Kości Słoniowej, nie pozwalają na optymistyczne prognozy w zakresie kosztów produkcji.

Choć kwestie te wydają się odległym problemem, mogą bezpośrednio wpłynąć na nasze codzienne wydatki – szczególnie na produkty, które kupujemy regularnie, jak słodycze czy kawa. Ten prosty przykład, pokazuje, że warto zwracać uwagę na takie informacje i zastanawiać się, jak mogą one przełożyć się na nasz domowy budżet. To prosty krok, który pomoże lepiej kontrolować swoje finanse i przygotować się na nadchodzące zmiany.

Zadbaj o finanse osobiste krok po kroku

Mądre zarządzanie domowym budżetem zaczyna się od prostych działań, które na co dzień mają realny wpływ na nasze wydatki. Doskonałym narzędziem do uporządkowania finansów jest prosty budżet domowy – pomaga on monitorować wpływy i koszty oraz planować większe wydatki.

- Wystarczy podzielić miesięczne wydatki na pomniejsze kategorie. Przykładowo mogą być to rachunki stałe, w które wchodzić będzie czynsz lub raty za samochód, wydatki na jedzenie, paliwo, czy też ponadprogramowe przyjemności. Po dostosowaniu każdej z grup finansowych do własnych potrzeb, wystarczy określić kwoty, jakie zamierzamy wydać w danym miesiącu. Dzięki temu zdobywamy motywację, by nie wykraczać poza budżet, a zgromadzony przez kilka tygodni nadmiar pieniędzy można bez wyrzutów sumienia przelać na konto oszczędnościowe. Warto także tworzyć listy zakupów, by uniknąć impulsywnych decyzji podczas wizyty w sklepie – podsumowuje ekspertka Intrum, Aneta Jastrzębska.

Kolejnym krokiem jest optymalizacja zużycia energii w domu. Wymiana tradycyjnych żarówek na LED może przynieść znaczące oszczędności – według badań[11], w trakcie jednej godziny pracy żarówki LED są tańsze o 1,66 zł w porównaniu z tradycyjnym oświetleniem. Przy codziennym użytkowaniu różnica może wynieść nawet kilkaset złotych rocznie. Dodatkowo warto zwrócić uwagę na kontrolę zużycia wody i ciepła – instalacja perlatorów w kranach czy obniżenie temperatury w pomieszczeniach o jeden stopień mogą zauważalnie wpłynąć na obniżenie rachunków.

Kluczem do sukcesu w zarządzaniu finansami jest zdroworozsądkowe podejście i gotowość do nauki. Każdy krok w stronę oszczędności – od lepszego planowania wydatków po kontrolowanie zużycia energii – to krok w dobrym kierunku. A jeśli chcemy osiągnąć jeszcze więcej, warto stopniowo poszerzać swoją wiedzę, na przykład o podstawy ekonomii czy mechanizmy rządzące gospodarką. Nawet małe zmiany mogą z czasem przynieść zauważalne efekty i większą stabilność finansową. W chwilach zwątpienia zaś, warto przypomnieć sobie historię Chrisa Gardnera, głównego bohatera filmu "W pogoni za szczęściem", który pokazuje, że odpowiedzialne zarządzanie pieniędzmi to nie tylko umiejętność ich liczenia, ale też sztuka wytrwałości i mądrego planowania.

 

[1] Intrum European Consumer Payment Report 2024; https://www.intrum.pl/partner-biznesowy/raporty-i-analizy/raporty/european-consumer-payment-report-2024/pobierz-ecpr-2024/

[2] Tamże.

[3] Tamże.

[4] Tamże.

[5] GUS, Przeciętne zatrudnienie i wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw we wrześniu 2024 roku, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-zatrudnieni-wynagrodzenia-koszty-pracy/przecietne-zatrudnienie-i-wynagrodzenie-w-sektorze-przedsiebiorstw-we-wrzesniu-2024-roku,3,154.html.

[6] Intrum European Consumer Payment Report 2024; https://www.intrum.pl/partner-biznesowy/raporty-i-analizy/raporty/european-consumer-payment-report-2024/pobierz-ecpr-2024/

[7] https://tradingeconomics.com/commodity/cocoa

[8] https://grantthornton.pl/publikacja/prognozy-dla-polskiej-gospodarki-na-2025-pkb-inflacja-konsumpcja-prywatna-inwestycje/

[9] Coffee Market Report November 2024 https://www.icocoffee.org/documents/cy2024-25/cmr-1124-e.pdf

[10] https://tradingeconomics.com/commodity/cocoa

[11] https://www.liderlamp.pl/artykuly/ile-pieniedzy-mozna-zaoszczedzic-dzieki-zarowce-led/