Na ile freelancer jest faktycznie „free”? Blaski i cienie wolnego zawodu

Elastyczność, możliwość decydowania o swoim czasie i doboru zleceń czy praca w domu, to największe zalety przejścia „na swoje” wskazywane przez freelancerów w badaniu EY „Contingent Workforce Study”. Mimo, iż większość ankietowanych samozatrudnionych deklaruje zarobki do 2 tys. złotych, a tylko 14,5 proc zarabia od 2 do 3 tysięcy, freelancerów przybywa na wsiach i w małych miastach, co świadczy o rosnącej popularności pracy w tym trybie [1].

W wielu przypadkach decyzję o porzuceniu etatu determinuje rynek, a nie sam pracownik. Jak wynika z badania EY „Contingent Workforce Study”, 55 proc. firm postrzega niższy koszt zatrudnienia jako główny powód korzystania z pracowników tymczasowych, zaś 42 proc. ankietowanych menedżerów wskazuje na rolę sezonowości – takie rozwiązanie pozwala odpowiadać im na wahania w poziomie zapotrzebowania na pracowników w zależności od ich zapotrzebowania. Oczywiście, rynek pracy jest częściowo determinowany prawem popytu i podaży, dlatego w przypadku lepszej sytuacji pracownika, bądź jego głębokiej specjalizacji, freelancer może sobie pozwolić na decydowanie w sprawie podejmowanych zleceń. Niestety, jest to jedynie wierzchołek góry lodowej. Jak wynika z badania Useme najwięcej osób (2/3 ankietowanych) zarabia do 2 tys. zł miesięcznie netto, a 14,5 proc. freelancerów pomiędzy 2 a 3 tys. zł.

- Na pytania czy praca „na freelansie” się opłaca, zawsze odpowiadam – to zależy. Początki są trudne, bo trzeba nie tylko nauczyć się wyceniać swoją pracę, ale także określić model biznesowy i dopasować ofertę do klientów. To wymaga czasu, wyczucia i ciągłego doskonalenia. Pracuję tak już ponad 3 lata i przez ten czas nabrałam doświadczenia, które zaowocowało projektami i stałymi współpracami, które dają mi dużą satysfakcję pod względem wyzwań zawodowych i wyników finansowych - copywriterka i freelancerka, właścicielka firmy Copy for Corpo.

Najpopularniejszymi sektorami usług w tej formie pracy dalej okazują się kolejno: copywriting i social media (24 proc.), projektowanie graficzne (22,7 proc.) czy programowanie (20,8 proc.).

Kiedy coś kupujesz, nie płacisz za to pieniędzmi

…płacisz godzinami swojego życia, które poświęciłeś, by na to zarobić - Jose Mujica, były prezydent Urugwaju, krótko definiuje współczesny kapitalizm. Ile czasu poświęcają freelancerzy na pracę? Ponad połowa (59,3 proc.) poświęca pracy od 4 do 10 i więcej godzin dziennie, zaś co czwarty (23,7 proc.) nie decyduje się na żaden urlop organizując co najwyżej weekendowe wypady. Skoro praca bez etatu wiąże się z tyloma wyrzeczeniami, dlaczego coraz więcej (chociaż wciąż niewiele w stosunku do liczby pracujących ogółem) ludzi decyduje się na nią? Ankietowani biorący udział w badaniu EY „Contingent Workforce Study” jako główne zalety wskazywali przede wszystkim elastyczność (80 proc. badanych), możliwość decydowania o swoim czasie i zleceniach (49 proc.), możliwość pracy z domu (33 proc.). 

- Z pewnością możliwość decydowania o tym, jakie zlecenia się realizuje oraz kiedy się to robi, jest dużą zaletą. Każdy freelancer musi jednak bezwzględnie przestrzegać terminów i dbać o profesjonalny wizerunek. Praca w domu może być wadą dla osób, które mają problem z organizacją obowiązków i samodyscypliną. Niektórzy, by się zmobilizować potrzebują zmienić środowisko, wyjść do biura i spotkać się z innymi - mówi Agata Adamczewska. 

Mając na uwadze wszystkie odcienie pracy freelancera, przed podjęciem decyzji o porzuceniu etatu, warto gruntownie wybadać sytuację gospodarczą.

- Osoby, które dopiero rozważają pracę na własny rachunek powinny spojrzeć na rynek i otoczenie bardzo szeroko. Warto odpowiedzieć sobie na pytania: kto jest naszą konkurencją i co nas wyróżnia na jej tle, kim jest nasz klient, czego szuka. To wszystko pozwoli na przygotowanie strategii. W przypadku pojawienia się pytań, na które nie potrafimy odpowiedzieć, warto pytać osób, które podjęły już tę decyzję – mówi Marta Bloch, Project Manager Idea Hub. – Praca freelancera to ekscytujące wyzwanie, a strefy coworkingowe, takie jak Idea Hub, gdzie odbywają się warsztaty i spotkania networkingowe, których tematyka porusza kwestie interesujące zarówno dla początkujących przedsiębiorców, jak i dla tych z większym doświadczeniem, stanowią platformę wymiany wzajemnych doświadczeń.

Zawód freelancera zdecydowanie nie jest dla każdego. Wymaga m.in. determinacji i dyscypliny, jednocześnie jak wynika z badań firmy Regus zwiększając satysfakcję z pracy (74 proc. ankietowanych). Przed podjęciem decyzji o działalności na własny rachunek warto zastanowić się czego oczekujemy od swojego miejsca pracy i czy ta forma nam to zagwarantuje. Dodatkowo, przed podjęciem radykalnych kroków warto zasięgnąć opinii innych i w miarę możliwości połączyć obie formy pracy, by ostatecznie podjąć najlepszą decyzję dla siebie.

[1] Badanie przeprowadzone przez Useme, Polski Freelancer 2017