Partnerstwo, które opłaca się wszystkim, czyli korzyści płynące ze współpracy sektora IT i świata nauki

Wspieranie naukowców czy korzystanie z dorobku intelektualnego uczelni przez prywatnych przedsiębiorców nie jest nowym zjawiskiem. Dziś symbioza biznesu i nauki przybiera niespotykane dotąd rozmiary. Jak wynika z danych zebranych przez fundację Pro Progressio, w Polsce ponad 100 firm współpracuje z uczelniami, włączając się w prowadzenie zajęć na kierunkach informatycznych. Zdecydowana większość z nich to przedsiębiorstwa należące do sektora IT^[1]. Kooperacja z ośrodkami naukowymi, która może przybierać jeszcze wiele innych postaci, dla wielu z nich stanowi przedłużenie procesu rekrutacji. W naszym kraju brakuje bowiem ok. 50 tys. programistów. Problem stanowi nie tylko mała liczba, ale również niewystarczające kompetencje zatrudnianych specjalistów, na co uwagę zwraca już prawie 7 na 10 menedżerów w regionie EMEA^[2]. Czy we współpracy z uczelniami branża technologiczna znalazła skuteczny sposób na wyjście z tych kłopotów?

Jak to się robi za wielką wodą

IBM, gigant informatyczny zza oceanu oraz studenci z Uniwersytetu Stanforda połączyli siły, by sprawdzić, czy można wypracować nowe podejście do analizy danych pochodzących z sygnałów radiowych. Sukces projektu otwiera drogę dla ulepszonych modeli uczenia maszynowego, co umożliwia szybką klasyfikację setek tysięcy sygnałów w archiwach Instytutu SETI znajdującego się w Kalifornii. Kto wie, może współpraca IBM i amerykańskich studentów w przyszłości umożliwi znalezienie odpowiedzi na jedno z najbardziej nurtujących ludzkość pytań – czy jesteśmy sami we Wszechświecie? Z kolei projekt badawczy testujący poruszanie się 100 autonomicznych pojazdów w ruchu rzeczywistym stanowi element długoletniej współpracy między Chalmers University of Technology w Göteborgu i Volvo Cars. Blisko 200 wspólnych opracowań naukowców z dziedziny informatyki i ekspertów w zakresie technologii pracujących dla koncernu samochodowego, przyczyni się do tego, że już w niedalekiej przyszłości samosterujące samochody będą w codziennym użytku, a nie tylko elementem scenariusza filmu sci-fi.

Czy współpraca firm IT z uczelniami jest „lekarstwem” na braki kadrowe w branży?

Choć jak wskazują dane zebrane przez Stack Overflow^[3], populacja programistów w rejonie CEE liczy milion osób,  z czego  w Polsce mieszka i pracuje aż jedna czwarta, to jednak braki kadrowe są istotnym problemem branży. – Pozycja lidera w regionie nie oznacza, że zapotrzebowanie na specjalistów IT w Polsce zostało zaspokojone. Wręcz przeciwnie. Według szacunków w naszym kraju brakuje ok. 50 tys. twórców oprogramowania. W świetle takich statystyk podejmowanie działań zachęcających do studiowania kierunków informatycznych wydaje się kluczowe dla firm technologicznych – komentuje Dariusz Świąder, Prezes Linux Polska.

Taki cel postawiła sobie firma 9bits, specjalizująca się w rozwiązaniach IT dla e-commerce, która była partnerem  projektu GGULIVRR@Lodz2017. To międzynarodowe wydarzenie odbywające się cyklicznie w Łodzi, na Wydziale Fizyki i Informatyki Stosowanej UŁ, podczas którego studenci z całej Europy przy wparciu ekspertów z największych firm technologicznych działających w regionie, zgłębiają m.in. tajniki programowania. Podczas tegorocznej edycji programu odbywającej się we wrześniu uczestnicy mieli za zadanie stworzyć prototypy mobilnych gier i aplikacji, które promują dorobek historyczny i kulturalny Łodzi. Jego uczestnicy mają możliwość zainteresowania swoimi pomysłami firmy technologiczne, a także uzyskać wsparcie merytoryczne partnerów uczestniczących w wydarzeniu.

– Już drugi raz z rzędu firma 9bits zaangażowała się w projekt GGULIVRR. Wiemy, jak ważne jest to wydarzenie dla studentów początkowych lat kierunków informatycznych. Dla wielu z nich to pierwsza okazja, aby przekonać się, jak w praktyce wygląda praca software dewelopera. Przyszli programiści mają również możliwość zdobyć doświadczenie w projektowaniu oprogramowania poza murami uczelni: poznać technologie wykorzystywane przy tworzeniu stron WWW, a także języki programowania aplikacji natywnych, takie jak Java oraz Objective-C/Swift – zaznacza Marek Safiejko, CEO firmy technologicznej 9bits, partnera projektu i Członka Rady Biznesu Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej UŁ.

Dla 9bits projekt GGULIVRR i długofalowa współpraca z Uniwersytetem Łódzkim daje także możliwość przyjrzenia się młodym talentom kierunków informatycznych i przekonania się, jak będzie wyglądał rynek programistów w przyszłości.

– Specjaliści z 9bits przez cały okres trwania tegorocznej edycji projektu GGULIVRR wspierali jego uczestników w tworzeniu nowych koncepcji i czuwali nad aspektami biznesowymi wydarzenia oraz podejmowanymi pracami programistycznymi. Co ciekawe, w projekcie uczestniczyli absolwenci kierunku Informatyka na Uniwersytecie Łódzkim, którzy pracują obecnie jako software deweloperzy w naszej firmie. Na stałe w Łodzi działa 10 naszych ekspertów, którzy kształcili się na tej uczelni. Jest to najlepszy dowód na to, że udział w projekcie studenckim może stanowić pierwszy krok na drodze ku karierze zawodowej – zaznacza Marek Safiejko, CEO 9bits.

Jak pokazuje przykład 9bits, zaangażowanie firmy IT w projekty studenckie procentuje w postaci zyskania wykwalifikowanych i lojalnych pracowników. Z kolei studentom, którzy jeszcze przed zakończeniem nauki zyskują doświadczenie zawodowe pod okiem specjalistów-praktyków, łatwiej jest wejść na rynek pracy. Najlepsi z nich mogą liczyć na oferty pracy jeszcze podczas studiów.

Lepiej zapobiegać niż leczyć, czyli troska o kompetencje przyszłych pracowników IT

Przedsiębiorstwa z sektora IT nierzadko decydują się na współpracę z uczelniami, ponieważ chcą mieć wpływ na program kształcenia na kierunkach informatycznych. Dbają w ten sposób o wykształcenie specjalistów, którzy kończąc studia, posiadają umiejętności dostosowane do potrzeb konkretnych firm i wymogów rynku. Jak wynika bowiem z ankiety Global Knowledge, europejski rynek pracy IT mierzy się nie tylko z brakami kadrowymi, ale również z luką kompetencyjną wśród zrekrutowanych pracowników. Aż 2 na 3 menedżerów przyznaje, że umiejętności, jakimi dysponują członkowie ich zespołu, są niewystarczające. Liczba przedstawicieli branży w ujęciu globalnym, którzy stoją przed takim problem od 2016 r. wzrosła aż do 38 proc., jak podaje Global Knowledge. W regionie EMEA na brak odpowiednich kwalifikacji wśród pracowników obecnie „skarży się” 66 proc. menedżerów. W 2016 r. odsetek ten wynosił 49 proc.

O kompetencje zawodowe potencjalnych pracowników można jeszcze zadbać na etapie ich edukacji, co robi Linux Polska. Ekspert w zakresie rozwiązań open source prowadzi na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie zajęcia na kierunku Geoinformatyka. Ich tematem jest przetwarzanie i analiza danych przestrzennych.

– Zarówno analiza danych geoprzestrzennych, jak i GIS, czyli system informacji geograficznej (geographic information system), służący do wprowadzania, gromadzenia przetwarzania i wizualizacji danych tego rodzaju, to obszary IT, które stają się popularne również w Polsce. Są to jednak na tyle nowe dziedziny, że ciągle brakuje w niej specjalistów. Już niedługo może to stanowić znaczący problem, ponieważ GIS chce wdrażać coraz więcej firm z sektora prywatnego, jak i publicznego. Linux Polska prowadząc zajęcia z tej tematyki, szkoli przyszłych adeptów kierunków informatycznych, którzy kończąc studia, zdobywają umiejętności oraz wiedzę potrzebne na rynku pracy. Na zajęciach prezentujemy, m.in., jak przetwarzać dane przestrzenne z pomocą platformy analitycznej R i jak budować interaktywne serwisy tematyczne oparte na tego typu danych. Rozwiązania stosowanie podczas zajęć, działające w systemie open source, wyznaczają standardy analityki na całym świecie, dlatego od przyszłych informatyków wymaga się stosowania ich w praktyce – wyjaśnia Marcin Jaworski, Senior Solutions Architect Linux Polska.

Jak zaznacza Marcin Jaworski, modele open source są alternatywą dla komercyjnych i przez to droższych rozwiązań, mogą więc przyczynić się do popularyzacji analizy danych przestrzennych również w Polsce. – Dlatego Linux Polska bierze również udział w kolejnej edycji „GIS Challenge – Akademickich Mistrzostw Geoinformatycznch”, odbywających się w maju 2018 roku na UMCS, w roli eksperta dziedzinowego. Podczas corocznej olimpiady najlepsi studenci w kraju rozwiązują łamigłówki programistyczne, wykorzystując w tym celu system informacji geograficznej. Takie wydarzenia jest również doskonałą okazją do nawiązania bliższych kontaktów pomiędzy firmami z branży IT wykorzystującymi na co dzień GIS w swojej pracy, a najzdolniejszymi studentami informatyki – potencjalnymi pracownikami – dodaje Marcin Jaworski, Linux Polska.

Wyrównywanie szans

Firmy technologiczne szukają młodych talentów nie tylko na największych uczelniach kraju, ale współpracują również z tymi mniejszymi ośrodkami, które ulokowane są w miastach regionalnych. Jednym z nich jest Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Skierniewicach. Przykład PWSZ pokazuje również, że państwowe wyższe szkoły zawodowe przywiązują szczególną wagę do tego, aby absolwenci opuszczający mury uczelni posiadali umiejętności pozwalające im odnaleźć się na „dzisiejszym” rynku pracy. Studenci Informatyki ze Skierniewic mają m.in. możliwość odbyć praktyki zawodowe w jednej z największych firm technologicznych działających w Polsce, Fujitsu.

– Firmy z sektora IT/ICT to stali partnerzy naszej uczelni. Biorą udział w projektach, których celem jest wzmocnienie potencjału naukowo-dydaktycznego PWSZ oraz umożliwienie studentom zdobycia praktycznych umiejętności na szeroko pojętym rynku teleinformatycznym. Podczas spotkań i warsztatów z takimi markami technologicznymi jak np. Microsoft (Microsoft Academy), MakoLab czy Technology Space studenci pod okiem ekspertów zdobywają doświadczenie zawodowe już na wczesnym etapie studiów – zaznacza prof. nadzw. dr hab. inż. Janusz Dudczyk, Dyrektor Instytutu Informatyki i Matematyki Stosowanej PWSZ.

Wspólny pęd ku przyszłości

Uczelnie posiadają wykwalifikowaną kadrę naukową oraz dostęp do najnowszych badań i analiz branżowych. Z kolei firmy technologiczne dysponują potrzebnym zapleczem IT i dobrze znają potrzeby rynku. Dzięki współpracy z ośrodkami naukowymi mogą prowadzić prace rozwojowe. W efekcie wspólnych działań powstają nowe rozwiązania w obszarze IT, czego przykładem jest projekt IBM, Uniwersytetu w Georgii oraz lokalnych farmerów. Jego celem było stworzenie i przetestowanie systemu wykorzystującego dane geoprzestrzenne, a także obserwacje atmosferyczne. Program umożliwia otrzymywanie hiperlokalnych prognoz pogody, pomagających walczyć z problemem suszy w rolnictwie.

Jest kwestią czasu, kiedy podobne realizacje będą miały swoją premierę w naszym kraju. Firmy technologiczne na dobre zadomowiły się na polskich uczelniach, które coraz częściej są świadome faktu, że współpraca z biznesem jest im potrzebna.

 

[1] Fundacja Pro Progressio, Nowo przyjęci studenci kierunków informatycznych w roku akademickim 2015/2016. Stan na styczeń 2016.

[2] Global Knowledge, 2017 IT Skills and Salary Report.

[3] Central & Eastern Europe Developer Landscape 2017, Raport Stack Overflow przygotowany przez InfoShare, lipiec 2017.